14. Over leraren lokken.

Vorige week stond dit artikel in het NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/04/11/leraren-lokken-met-een-leaseauto-a4110924

Ik schreef daar een reactie op, die is hier te vinden: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/04/15/onderwijs-investeer-eens-in-docent-a4113670?utm_source=NRC&utm_medium=whatsapp

Deze reacties die geclassificeerd worden als brieven mogen maar 200 woorden bevatten, en ik had het gevoel dat dit wat meer uitleg nodig heeft. Dus bij deze, een opinie stuk.

Ik had een hele hoop bezwaren en onderliggende zorgen over dit artikel. Laten we even beginnen met het feit dat detacheerders in mijn mening redelijk slecht worden afgeschilderd hier; ze zijn te duur, ze spelen scholen tegen elkaar uit, ze springen overal ongevraagd in je email of LinkedIn berichten, en ze lokken docenten weg door ‘perks’ te bieden zoals een leaseauto.

Geloof me, ik kan me heel goed voorstellen dat dit voor een hoop mensen zo over kan komen. Ik werk zelf nu ruim zes jaar voor zo’n bureau. Ik ben met nog veel meer bureaus (en scholen!) in gesprek geweest. En ja, ik heb ook een aantal jaar een leaseauto gehad. Ja, ik heb meerdere recruiters die in mijn LinkedIn omhoog poppen en me voor een kop koffie uitnodigen. En ja, mij inhuren via ‘het bureau’ is alles behalve goedkoop.

Maar wat ik miste was de input van de docenten die er werken. Waarom worden docenten toch altijd vergeten bij dit soort dingen? Je weet wel, de mensen die iedere dag verantwoordelijk zijn voor de kennis en opvoeding van gemiddeld 5 of 6 klassen per dag. De mensen die het onderwijs draaiende houden. Dus voordat ik mijn onderliggende zorgen spui, zullen we eerst even ingaan op hoe het is om bij zo’n detacheerder te werken? Ik ben maar één mening, maar je krijgt wel de inside scoop.

Jongens, laten we wel wezen; detacheringsbureaus hoeven niet ‘jouw ding’ te zijn. Voor ik bij hen begon wist ik ook niet zeker of het mijn ‘ding’ was. Ik was (en ben) ten slotte een docent die haar lol haalde uit het gehele onderwijs. Ik was bang dat ik het mentorschap zou gaan missen. Het contact met collega’s. En heel eerlijk, het was een enorme switch voor mij in het begin. Het eerste artikel heeft namelijk gelijk, je hoeft geen vergaderingen te draaien, geen mentorschap, geen open dagen, geen ouderavonden, geen enkele taak behalve lessen voorbereiden, ze geven, en nakijken. Tenminste, als dat is wat je wil. In het begin heb ik dat ook zo gedaan. Ik zat op scholen die te ver weg waren om echt te kunnen integreren in de school. Bovendien nam ik vaak de banen over van docenten die waren uitgevallen. Je wist dus dat je er ook weer uit ging. Ik kwam binnen als vliegende keep, op scholen waarbij eindexamen klassen vaak al weken geen les meer hadden gehad, en dan mocht ik het oplossen. Ik was daar letterlijk om mijn docentenskills in te zetten om die leerlingen naar een goed eindexamen te leiden. Daar excelleerde ik in. Scholen waren tevreden, ik was tevreden, mijn bureau was tevreden. In latere jaren miste ik de verbinding, en ben ik wel alle extra taken gaan draaien op de scholen waar ik binnen kwam. Want dat kon gewoon. Ik had de vrijheid om te kiezen.

Het punt dat ik hier wil maken is dat je binnen zo’n detacheringsbureau vaak je baan kan indelen zoals je dat graag zou willen. Dat is en was voor mij een enorm voordeel, en die weegt op voor de nadelen die er aan zitten. (Ja, natuurlijk zijn die er. Die zijn er in iedere baan.) Het onderwijs is veeleisend. Vooral tijdens de piekmomenten draai je ontzettend veel uren, het kan chaotisch zijn, iedereen moet constant wat van je, en als je slecht bent in je werk op je werk laten, zit je hoofd altijd vol. Ik vind het fijn dat ik al zes jaar kan kiezen hoe ik dat wil indelen. Momenteel draai ik als volledig docent mee op een school waar ik al drie jaar werk. Ook dit was een bewuste keuze, en deze school is een school waarvan ik nooit dacht dat ik die ooit zou binnen komen want ‘ik ben maar een tweedegraadsje’. (En ja, die attitude heb ik heel veel gehad van scholen). De reden dat ik binnen ben gekomen op deze school, is omdat ik aan heb gegeven bij mijn bureau dat dit het doel was voor mij. Op een HBO werken stond op mijn bucketlist. Zij hebben hun best voor mij gedaan, en hebben me daar binnen geloodst, zodat ik verder kon in mijn groei als docent. En hier zit dus ook het antwoord op de vraag; Waarom ben je bij een detacheerder gaan werken?

Omdat ik hier als mens wordt gezien, niet als nummertje. Mijn bureau kijkt naar mij als persoon, als docent. Ze kijken naar mijn skills, naar mijn wensen, naar wat ik graag uit het leven wil halen. Ze steunen mijn levenskeuzes, ook als deze buiten hun bedrijf liggen, of zelfs buiten het docentschap. Deze mensen stonden met kadootjes op de stoep toen ik mijn kinderen kreeg. Ze hebben me op alle mogelijke manieren gesteund toen ik een jaar (!) uitviel na de geboorte van die kinderen. Toen ik een boek schreef juichten ze me toe. Ze stonden met zes man op me te wachten nadat ze me hadden uitgenodigd om een presentatie te geven over dat zelfde boek voor een hoop mede-docenten. Zij stelden me gerust toen ik uit mijn velletje knapte van nervositeit. Deze mensen zien mij. En dit mis ik al een hele tijd in het reguliere onderwijs.

Hier komen dus ook mijn zorgen aan de orde. Docenten vallen met bosjes tegelijk uit. De burn-outs liggen op de loer, we vergaderen alsof ons leven er van af hangt, als je een beginnend docent bent ben je je contract niet zeker, en als je al wel een vast contract hebt is van baan wisselen een erg grote stap want je krijgt er echt niet zomaar een vast contract voor terug. We gaan door tig onderwijsvernieuwingen heen waar iedereen een plasje over moet doen, we kampen met mandaten van de overheid waar we ineens nieuwe paden in moeten slaan, er is nooit genoeg geld om de veranderingen door te voeren die wij, de experts, nodig vinden, en begin niet over die afgrijselijke piekmomenten iedere acht weken die me meerdere keren tot janken toe hebben gebracht door de stress. Vind je het gek dat er ineens tekorten ontstaan? Docenten kiezen vaak eieren voor hun geld, and who can blame them? En toch, EN TOCH, worden die gaten opgevuld met tijdelijke contracten, uitzendkrachten, onbevoegde docenten, en LIO’s. En trust me, ik heb helemaal niets tegen deze groepen mensen, die mensen zijn mijn helden. Ik ben die mensen voor een groot gedeelte van mijn leven. Die mensen proberen de gaten zo goed en zo kwaad mogelijk te dichten, omdat ook zij hart hebben voor het onderwijs. Maar hier is mijn punt.

Als het onderwijs beter voor hun mensen zou zorgen, zouden deze issues niet eens aan de orde zijn.

Ik ben bij mijn detacheerder gaan werken omdat ik na twee jaar op iedere school er uit gegooid werd want ‘wij geven geen vaste contracten’. Mijn detacheerder gaf mij wel een vast contract, omdat ze naar mijn skills en ervaring keken, en luisterde toen ik vertelde dat ik 30 was en heel graag eens een huis wilde kopen. (Want ja, er zitten verstrekkende gevolgen aan dit soort dingen, waar men vaak niet over na denkt) Ik wilde zekerheid, en gezien worden, en op waarde worden geschat. Want let wel, hoe goed ik ook ben, toen ik vorig jaar op een track voor een vast contract zat, en dat ineens niet door ging want ‘wij geven geen vaste contracten’ (op het allerlaatste moment en zonder communicatie), was ik net zo heartbroken als tien jaar geleden. Al mijn ervaring, al mijn goede werk, mijn goede reviews, alle lof vanuit studenten, alle extra uren en taken die ik op me nam, het maakte allemaal niets meer uit, want ik was gereduceerd tot ‘wij geven geen vaste contracten’. En dit is waarom ik constant op kruistocht ben voor docenten. Het onderwijs maakt de structurele fout dat er niet goed genoeg voor docenten wordt gezorgd. (En ja, hier vallen ook onderwijs assistenten onder, OOP, alle onderwijsmensen die zich ooit een nummertje of een salarisstrook hebben gevoeld!)

Ik vind persoonlijk dat het gehele onderwijs in Nederland toe is aan grondig onderhoud. Zoals het nu ingericht wordt, lopen je docenten weg. Of dat nu is door uitval, naar een detacheerder, of naar een bedrijf dat minder werkdruk en meer loon heeft. Hoe dan ook, het onderwijs loopt leeg. Leg als overheid, als management de prioriteit eens bij de mensen die invulling geven aan het leven van je studenten. Geef ze de tools die ze nodig hebben om hun werk goed, en met plezier te doen. Aandacht, waardering, groei, ondersteuning, minder werkdruk, een beter salaris, betere voorwaarden, opleidingen, vertrouwen, veiligheid, en de ruimte om die vreselijk goede, bevlogen, menselijke professional te zijn. Want ik ben er echt van overtuigd dat als je de juiste docenten op de juiste plek zet, en je ze de ruimte geeft om hun vleugels te spreiden, dat de hele organisatie zal vliegen.